Inmiddels hebben we alledrie de ontbijtzalen van dit op Britse leest geschoeide hotel mogen bekijken. Het ontbijt blijft identiek qua assortiment en staat voor ons uitgestald. Langzaam begin ik de jong belegen kaas te missen.
Eerste stop op de route vandaag is de meest beroemde droge zentuin ter wereld, die van het Ryoanji complex, in het Noordwesten van Kyoto. De bussen hadden net weer hun ladingen toeristen uit laten stappen, toen wij aan kwamen lopen. En dan kun je al inschatten hoe de veranda er uit gaat zien van waaruit je dit wereldwonder kunt aanschouwen. Maar wat ik nooit zal vergeten, is de indringende geur - zeg maar gerust stank - die ons tegemoet kwam en over het hele complex bleek te hangen. Een geur die onmiskenbaar deed denken aan een kattebak die te lang niet verschoond was. De brakke lucht is wel op meerdere plekken in Kyoto ruikbaar, vooral daar waar kleine stroompjes water zich ophouden, maar hier was het in een dermate penetrante aanwezigheid dat ik al ter plekke had willen omdraaien. Maar je moet ze gezien hebben, die 15 stenen waarvan je er ten allen tijde slechts 14 tegelijk kunt zien. Zegt men.
Enfin, daar hou ik het bij. Noem mij maar een ketter, een cultuurbarbaar en iemand die niet de tijd neemt om de mystieke kracht te ontdekken maar zoals een van ons opmerkte, zou het me niet verbazen als Japanners onderling afgesproken hebben dat ze deze tuin openstellen voor alle toeristen, zodat die eens een karesansui kunnen zien en daarmee weg blijven van al die andere prachtige zentuinen om de vele andere tempels die er zijn.

De bus zette ons even verder af bij de straat waar o.a. het Tenryu-ji complex aan grenst. Het klooster waar o.a. Rients zijn training heeft ontvangen en alleen daarom al voor mij de moeite waard. Tenryu-ji stond niet echt op ons programma dus ik heb er vooral een foto van de rode Bodhidharma geschoten die je straks bij de foto's kunt zien. Vlak daarvoor nuttigden we laag bij de grond, temidden van de 'lokals' ieder een kom heerlijke noedelsoep (in een van de tientallen varianten die er zijn, de een nog smakelijker dan de ander).
Waar we eigenlijk voor kwamen, was het bamboebos van Arashiyama. Enorm indrukwekkend, deze ruisende reuzen van meters hoog die *kloink kloink* doen als ze tegen elkaar aan wiegen. Een paar kilometer later sloegen we af voor een fikse wandeling naar Daikaku-ji. Het redelijk kleine tempelcomplex waarvan ik van tevoren had gelezen dat je daar de Hartsutra kon kalligraferen/kopieren. En ik had onze reisleidster gevraagd dat op het programma te zetten. Bij het kaartjesloket snapte de baliemedewerkster aanvankelijk niet wat we bedoelden maar toen ik de woorden 'shodo' (schrijven) en 'sutra' uitte, viel bij haar collega het kwartje en kregen we aanwijzingen in welk gebouw we dat konden doen. De medewerkster daar keek ons met argusogen aan toen we haar duidelijk maakten wat we wilden doen. Of we wel begrepen dat het hier om een gewijde tekst ging? 'Hai!' Angeline zei nog in een prachtige Japanse volzin dat ik een zenleraar was, maar dat ging er bij de dame niet in. Ik? Een Westerse vrouw die een sensei was? Dat kon niet waar zijn

Toen we even later allevier geconcentreerd de sutra zaten te kalligraferen, kwam ze kijken of wij wel serieus waren. Misschien hoorde ze me tegelijkertijd de Hartsutra zachtjes reciteren terwijl ik de karakters neerpende, maar dat heb ik verder niet meer bekeken. Na afloop wapperde ik het blad door het wierookbad en kregen we mooie enveloppen van Daikaku-ji aangeboden om ze in mee te nemen. Dat wordt thuis ingelijst.

Buiten gekomen bleek het te sneeuwen! Na een verwarmende 'koochie' daarom met de bus terug naar het hotel en 's avonds nog heerlijk 'unagi' (paling) gegeten.
Het is niet wat het lijkt: de sereniteit van een zentuin, lente in Kyoto, een zenleraar in de gedaante van een Nederlandse vrouw.